De Nederlandse arbeidsmarkt kan door kunstmatige intelligentie (AI) ingrijpender veranderen dan die in buurlanden, stellen economen van ING in een eigen onderzoek. Als bedrijven AI snel en succesvol weten te implementeren, kan de arbeidsproductiviteit sneller stijgen dan verwacht.

Een hogere productiviteit kan op zijn beurt de economische groei in Nederland aanjagen. Die groei kan groter worden vergeleken met buurlanden, voorspelt ING.

ING-economen Bert Colijn en Amrita Naik Nimbalkar voegen wel direct toe dat er nog veel onzekerheden zijn over de mate waarin en het moment waarop AI de arbeidsmarkt merkbaar gaat beïnvloeden. Zo is nog niet goed duidelijk welke banen vervangen kunnen worden door kunstmatige intelligentie, welke beroepen veel AI gaan gebruiken en welke nieuwe beroepen er ontstaan door AI.

ING voorspelt dat verschillende scenario’s kunnen leiden tot een sterkere productiviteitsgroei, maar dat de krapte op de arbeidsmarkt waarschijnlijk aanhoudt.

Meer banen met hoge AI-impact

Veel sectoren kampen met een tekort aan personeel. Mogelijk ontstaan er nog meer banen in Nederland als de AI de economische groei versnelt, stelt ING. De bank verwacht in ieder geval dat de hoogwaardige diensteneconomie met relatief veel hooggeschoolden zeer geschikt is om te profiteren van de implementatie van AI. Dergelijke banen worden complementair aan AI genoemd.

In Nederland is 43 procent van de banen complementair - meer dan in België en Frankrijk (allebei 39 procent) en Duitsland (35 procent).

In Zuid-Europese landen is het aantal banen dat complementair aan AI is, lager dan in West-Europa. in landen als Spanje en Italië hebben veel mensen een baan die weinig te maken heeft met AI, is de werkloosheid een stuk hoger en is de krapte op de arbeidsmarkt lager.

In Nederland kunnen veel banen profiteren van AI, stelt ING. De economen halen onder meer leraren, managers, advocaten, administratiemedewerkers en verkoop- en marketingspecialisten aan. AI kan ook werk volledig overnemen, bijvoorbeeld van software- en appontwikkelaars en analisten.

Nederland beter voorbereid op AI-implementatie

Nederland is volgens onderzoek van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) ook beter voorbereid op de implementatie van AI dan andere EU-landen.

Onderstaande grafiek maakt dat snel inzichtelijk: hoe hoger de score, hoe beter het land is voorbereid op het gebruik van AI in de economie.

Er zijn meerdere redenen dat Nederland hoger scoort dan buurlanden en de eurozone in zijn geheel, concludeert ING op basis van de IMF-cijfers. Nederland heeft een sterke digitale infrastructuur en haalt veel punten op de gebieden regulering, onderwijs en innovatie.

ING geeft wel aan dat er nog veel onzekerheden rondom de implementatie van AI in de economie zijn, en dat het de vraag is in hoeverre en hoe snel organisaties AI gaan gebruiken. Die mate van implementatie gaat invloed hebben op de arbeidsproductiviteit en economische groei. Eerder vandaag werd duidelijk dat de Nederlandse arbeidsproductiviteit in 2024 opnieuw gedaald is, een ontwikkeling die experts zorgen baart.

LEES OOK: Dit is het gemiddelde uurtarief van zzp'ers in 18 sectoren